Đâu là phần khó nhất của việc viết bài? Hay nói một cách khác, đâu là giai đoạn nào trong quá trình viết khiến bạn gặp nhiều nhiều khó khăn nhất? Soạn thảo, đọc lại, chỉnh sửa hay việc rà soát lỗi ?
Đối với nhiều người trong số chúng ta, phần khó nhất chính là việc bắt đầu. Ngồi trước màn hình máy tính hay tờ giấy trắng, xắn tay áo lên và… không viết được gì cả.
Chúng ta muốn viết. Và có thể bạn cũng như tôi, đang đối mặt với hạn chót bắt buộc ta phải viết. Nhưng thay vì cảm thấy hăng hái và tràn đầy cảm hứng, là sự lo lắng và nản chí ngày càng lớn dần. Những cảm xúc tiêu cực đó càng khiến chúng ta khó có thể bắt đầu hơn. Và đó là cái tôi gọi là “rào cản của việc viết lách”.
Tôi có một sự an ủi lớn cho bạn, chúng ta không phải là trường hợp cá biệt. Nhiều nhà văn chuyên nghiệp – kể cả viễn tưởng và phi viễn tưởng, thơ ca hay văn xuôi – tất cả đều gặp phải sự chán nản khi đối diện với trang giấy trống.
“Trang giấy trắng” là câu trả lời của nhà văn Ernest Hemingway khi được hỏi về cái khủng khiếp nhất mà ông phải đối mặt. Và không ai khác, Stephen King cũng đã nói rằng “Khoảng khắc sợ hãi nhất chỉ luôn xuất hiện trước khi bạn bắt đầu. Sau đó, mọi thứ sẽ dần trở nên tốt hơn”
Chúng ta sẽ học cách để vượt qua được rào cản này từ những lời khuyên của các nhà văn chuyên nghiệp – những người đã tìm ra cách để chiến thắng thử thách đối diện với trang giấy trắng.
1. Hãy Bắt đầu
“Thứ dễ dàng nhất để làm trên trái đất là không phải viết lách.”
(William Goldman)
“Việc viết lách chiếm 90% là sự trì hoãn: đọc báo, ăn uống, xem TV để lấy thông tin. Tất cả mọi thứ là để trách việc đặt bút xuống viết. Cho đến 4 giờ sáng, lúc bạn đạt đến điểm cần phải viết gì đó.”
(Paul Rudnick)
“Nghệ thuật viết lách là nghệ thuật gắn chặt mông quần vào mông ghế.”
(Mary Heaton Vorse)
“Một trong những thứ khó khăn nhất là đoạn đầu tiên. Tôi phải dành ra vài tháng để viết nó. Và một khi nó đã xong, phần còn lại tuôn ra rất dễ dàng.”
(Gabriel Garcia Marquez)
“Bí mật của việc tiến lên là việc bắt đầu. Bí mật của việc bắt đầu là bẻ nhỏ mớ công việc rối rắm phức tạp thành những việc nhỏ có thể làm dễ dàng, và bắt đầu từ việc thứ nhất trong đó.”
(Mark Twain)
2. Nắm bắt Ý tưởng
“Tôi đem một quyển sổ theo khắp nơi. Nhưng đó chỉ là bước đầu tiên. Ý tưởng rất dễ dàng. Vấn đề là sự diễn giải ý tưởng để có thể tách biệt giữa dê và cừu.”
(Sue Grafton)
“Trong việc viết, đầu tiên là giai đoạn kiến tạo – thời điểm bạn tìm kiếm các ý tưởng, khám phá, vun đúc các ý tưởng muốn nói. Giống như giai đoạn đầu tiên của việc xây dựng, giai đoạn kiến tạo đầy những khá năng.”
(Ralph Waldo Emerson)
“Thật sự thì ý tưởng ở khắp mọi nơi. Chỉ là tờ giấy mà chúng ta ngồi xuống và suy nghĩ để biến chúng thành một câu chuyện mạch lạc, cố gắng tìm từ ngữ thích hợp mà người ta có thể trả tiền cho chúng.”
(Fred Saberhagen)
“Không bao giờ ngừng viết bởi vì bạn sẽ hết ý tưởng. Hãy lấp đầy sự thiếu cảm hứng bằng cách sao chép lại những gì đã được viết một cách nghệ thuật.”
(Walter Benjamin)
“Tôi thường nói rằng không có thứ gì đại loại như rào cản người viết. Khi thấy mình bị khựng lại – dù là đang viết một đoạn văn trong tiểu thuyết hay đang brainstorm về toàn bộ cuốn sách – nó thường là bởi vì tôi cố gắng nhét một ý tưởng vào đoạn văn hoặc câu chuyện trong khi đó không phải chỗ của nó.”
(Jeffery Deaver)
3. Đương đầu với Sự tệ hại
“Chúng ta không thể tốt như chúng ta muốn, vì vậy câu hỏi trở thành, làm sao chúng ta đương đầu với sự tệ hại của chính mình.”
(Nick Hornby)
“Bạn không viết được nhứng thứ hay ho khi bắt đầu. Bạn bắt đầu viết những thứ tào lao trong khi suy nghĩ những thứ hay ho, và dần dần bạn sẽ làm cho nó tốt lên. Đó là lý do tại sao tôi nói đức tính giá trị nhất chính là sự kiên trì.”
(Octavia Butler)
“Người ta gặp rào cản trong việc viết không phải bởi vì họ không thể viết, mà bởi vì họ không hy vọng có thể viết một cách trôi chảy và hùng hồn.”
(Anna Quindlen)
“Nếu tôi chờ đợi sự hoàn hảo, tôi sẽ không bao giờ viết được một từ nào.”
(Margaret Atwood)
“Đừng mong nó đúng, hãy để nó được viết ra.”
(James Thurber)
“What I try to do is write. I may write for two weeks ‘the cat sat on the mat, that is that, not a rat.’ And it might be just the most boring and awful stuff. But I try. When I’m writing, I write. And then it’s as if the muse is convinced that I’m serious and says, ‘Okay. Okay. I’ll come.'”
(Maya Angelou)
“Tôi nghĩ rằng rào cản người viết chỉ đơn giản là nỗi sợ sẽ viết ra một thứ tệ hại. Nhưng là một nhà văn, tôi tin rằng nếu bạn ngồi xuống cùng chiếc bàn phím đủ lâu, sớm hay muộn thứ gì đó sẽ tuôn ra.”
(Roy Blount, Jr.)
“Hãy hạ thấp tiêu chuẩn của mình xuống và tiếp tục viết đi.”
(William Stafford)
4. Hình thành một Thói quen
“Tôi chỉ viết khi tôi có cảm hứng. May mắn thay, cảm hứng đó đến mỗi 9 giờ sáng.”
(William Faulkner)
“Tôi là một người viết chậm chạp: ngày tốt thì được năm, sáu trăm từ. Đó là lý do khiến tôi phải mất 20 năm để viết một triệu rưỡi từ trong cuốn Civil War.”
(Shelby Foote)
“Tôi đặt mục tiêu tối thiểu 600 từ mỗi ngày, bất kể thời tiết, trạng thái tinh thần, bệnh đau hay mạnh khỏe.”
(Shelby Footbe)
“Vì lý do nghề nghiệp tôi phải viết 1000 từ mỗi ngày – ngay cả cho dù tôi đang say xỉn. Bạn phải có tinh thần kỷ luật bản thân cao nếu bạn là dân chuyên nghiệp. Không có cách nào khác.”
(J.G. Ballard)
“Tôi viết 2000 từ một ngày. Đôi khi mất 3 tiếng, đôi khi mất 5 tiếng đồng hồ.”
(Nicholas Sparks)
“Vấn đề là tạo được không gian cho bạn tập trung. Đó là điểm mấu chốt của việc viết lách.”
(Stephen Fry)
“Hãy đóng cửa. Viết với trong lúc không ai đứng nhìn đằng sau bạn. Đừng cố gắng tìm ra thứ gì người ta muốn nghe từ bạn; hãy tìm ra thứ mà bạn muốn nói. Đó là điều duy nhất mà bạn phải làm.”
(Barbara Kingsolver)
5. Viết đi!
“Nếu bạn muốn viết, hãy viết đi. Đó là nguyên tắc đầu tiên.”
(Robert Parker)
“Trở ngại của tôi là do 2 yếu tố: sự lười biếng và thiếu kỷ luật.”
(Mary Garden)
“Lên kế hoạch để viết không phải là viết. Lên dài ý, nghiên cứu, nói chuyện với người khác về những gì bạn đang làm, không có cái nào không số chúng là viết lách cả. Viết là chỉ là viết thôi.”
(E.L Doctorow)
“Nếu bạn là thiên tài, bạn sẽ tạo ra nguyên tắc cho riêng bạn, nhưng nếu không – và những người không đồng tình với quan điểm trên – hãy vào bàn, bất kể tâm trạng của bạn là gì, đối mặt với thử thách băng giá của trang giấy và viết.”
(J.B. Priestly)
“To write is to write is to write is to write is to write is to write is to write is to write.”
(Gertrude Stein)
“Nghĩa vụ của một nhà văn là tiếp tục viết.”
(William Stryon)
“Đọc thật nhiều. Viết thật nhiều. Thấy niềm vui.”
(Denial Pinkwater)